Yılmaz


Haber bülteni üyeliği



Ziyaret Bilgileri

[ Per, 21 Kas 2024 ]
Toplam 15 ziyaret
14 benzersiz ziyaretçi

yildiz » Çekirdek kaynaşması tepkime yolları

Yıldız çekirdek bireşiminin bir parçası olarak, yıldızın kütlesine ve bileşimine bağlı olarak yıldız çekirdeklerinde birkaç dizi farklı çekirdek tepkimesi yer alır. Kaynaşan öğecik çekirdeğinin net kütlesi tepkimeye giren kütlenin toplamından azdır. Kaybolan bu kütle E=mc² kütle-enerji bağıntısına göre enerjiye çevrilir. 

Hidrojen çekirdek kaynaşma süreci sıcaklıktan etkilenir, çekirdek sıcaklığındaki orta derece bir artış kaynaşma hızını oldukça önemli derecede artırır. Sonuç olarak ana dizi yıldızlarının çekirdek sıcaklıkları küçük bir M-sınıfı yıldızda 4 milyon °K ?den büyük bir O-sınıfı yıldızdaki 40 milyon °K?ya kadar değişkenlik gösterir. 

Güneşin 107 °K?lik sıcaklıktaki çekirdeğinde hidrojen önelcik-önelcik zincirleme tepkimesi ile helyuma dönüşür.:

41H ? 22H + 2e+ + 2?e (4,0 MeV + 1,0 MeV)
21H + 22H ? 23He + 2? (5,5 MeV)
23He ? 4He + 21H (12,9 MeV)

Bu tepkimeler genel olarak şu tepkimede toplanır:

41H ? 4He + 2e+ + 2? + 2?e (26,7 MeV)

e+ bir artıcık (pozitron), ? gama ışını ışıközü (foton), ?e ise bir nötrinodur. H ve He hidrojen ile helyumun yerdeşleridir (izotop). Bu tepkime sonucu salınan erke milyonlarca elektronvolttur, yani oldukça küçük bir miktar erkedir. Ancak devasa sayıda tepkimenin aynı anda oluşmasıyla yıldızın ışınım çıktısını sağlayacak kadar erke üretilir.

Daha büyük yıldızlarda karbonun tezgen (katalist) olduğu karbon-azot-oksijen çevrimi ile helyum üretilir. 

108 °K?lik çekirdek sıcaklıklarına sahip olan ve kütlesi 0,5 ile 10 güneş kütlesi arasında değişen daha gelişmiş yıldızlarda ara öğe olarak berilyumu kullanan üçlü alfa süreci ile helyum karbona dönüştürülebilir.

4He + 4He + 92 keV ? 8*Be
4He + 8*Be + 67 keV ? 12*C
12*C ? 12C + ? + 7,4 MeV

Yani toplam tepkime:

34He ? 12C + ? + 7,2 MeV

Daha büyük yıldızlarda büzülen çekirdeklerde daha ağır öğelerde Neon yanma süreci ve Oksijen yanma süreci ile yakılabilir. Yıldız çekirdek bireşiminin son aşaması kararlı demir-56 yerdeşini üreten Silikon yanma sürecidir. Isıalan (endotermik) süreç haricinde artık çekirdek kaynaşması olamayacağından daha fazla erke ancak kütleçekimsel çöküş ile üretilebilir. 

Aşağıdaki örnek 20 güneş kütlesine sahip bir yıldızın tüm yakıtını tüketmesi için gereken zamanı gösterir. O-sınıfı bir ana dizi yıldızı olarak 8 güneş yarıçapına ve Güneş?in parlaklığının 62.000 katına sahip olacaktır. 

Yakıt
malzemesi
Sıcaklık
(milyon Kelvin)
Yoğunluk
(kg/cm³)
Yanma süresi
?
H 37 0.0045 8.1 milyon yıl
He 188 0.97 1.2 milyon yıl
C 870 170 976 yıl
Ne 1,570 3,100 0.6 yıl
O 1,980 5,550 1.25 yıl
S/Si 3,340 33,400 11.5 gün


Bu sayfaya henüz yorum yazılmadı.





Editör Bilgileri

Editör


Editöre Ulaşın

En Son Güncellenenler

ikinci-jeanpaul
freebsd
apiterapi
aramamotorlari
uyku
kazimkoyuncu
peyzaj

Uzerine.com Copyright © 2005 Uzerine.com
uzerine.com Ana Sayfa | Gizlilik Sözleşmesi | Üye Girişi